ไพร่ - พจนานุกรมแปล ไทย-ไทย ราชบัณฑิตยสถาน

ไพร่ : เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย ไพร่ หมาย ถึง ไพร่หลวง หมายถึง ไพร่ที่สังกัดกรมกองต่างๆ เป็นไพร่ของพระมหากษัตริย์โดยตรง หน้าที่ของไพร่หลวงจึงแตกต่างกันไปตามแต่หน้าที่ของกรมกองนั้น ไพร่หลวงมี 2 ลักษณะ คือ ประเภทที่ต้องถูกเกณฑ์แรงงานมา กฎหมายลาคลอด ผ่านด่าน A จังกอบ ก็มี จกอบ เป็นคำเขมรโบราณ ตามรูปศัพท์แปลว่า สิ่งผูกมัด ได้แก่ ภาษี คือภาษีที่เรียกเก็บจากผู้นำสัตว์และสินค้าอื่นไปเที่ยวขายในที่ต่าง ๆ คำนี้ใช้ว่า ไพร่ ในศิลาจารึกหลักที่ 1 นี้

ความ หมายความ พึง พอใจ หมาย อย่าง ธรรมเนียม สําหรับ กรุง ลูกค้า ทั้งปวง มี ทํา ตาม ข้อ สัญญา นี้ ถ้า ลูกค้า นี้ แต่ คํา สัญญา นี้ ทุก ประการ แล ทํา ข่มเหง แก่ ไพร่ ถึง ตาย ถ้า โทษ